سدیم نیترات چیست
سدیم نیترات که به اسم های دیگری مانند شوره شیلی، نیتراتین، نیترات سدیم نوشابه، نیترات جوش شیرین معروف است. این ترکیب یونی فرمول مولکولی NaNO3 و جرم مولی 84.9947 g/mol و چگالی 2.257 g/cm3 است. سدیم نیترات دارای دو شکل ظاهری سدیم نیترات خشک و آبدار است که شکل آبدار آن به صورت کریستال بی رنگ و خشک آن به صورت پودر سفید رنگ است. بوی سدیم نیترات شیرین است و بسیار جاذب رطوبت است و در آب حل می‌شود. سدیم نیترات در طبیعت به همراه لایه های آهک کشف می‌شود. به دلیل حلال بودن سدیم نیترات در آب، معادن آن در مناطق خشک و کم بارش است.
کاربرد سدیم نیترات
این ماده به دلیل سرطانزا بودن، کاربرد گستره ای در صنعت غذایی ندارد ولی به جای آن کاربرد فراوانی در صنایع دیگر دارد که در ادامه به برخی از آن ها اشاره می‌شود :
سدیم نیترات در نگهداری مواد غذایی
سدیم نیترات به علاوه بر توانایی جذب رطوبت، توانایی ممانعت از رشد باکتری ها را دارد و باعث حفظ رنگ قرمز گوشت می‌شود برای همین از سدیم نیترات به عنوان یک ماده نگدارنده در فراورده های گوشتی استفاده می‌شود. از ترکیبات سدیم نیترات با سایر نگهدارنده ها در فراورده های گوشتی مانند هات داگ، بولونیا، سالامی، ژامبون و ... استفاده می‌شود. البته به گوشت هایی که رنگ آن قرمز نیست این ماده اضافه نمی‌شود زیرا باعث ایجاد خطرهایی می‌شود و برای جلوگیری از این خطرات از سایر نگهدارنده ها استفاده می‌شود.
مطالعات پزشکی نشان داده است که مصرف گوشت های تهیه شده از این روش برای بدن انسان سالم نیست و باعث به وجود آمدن مشکلاتی می‌شود. مصرف این گوشت ها باعث باریک شدن عروق بدن بشود و در ادامه باعث ایجاد مشکلات و بیماری های قلبی شود. همچنان می‌تواند به روند قند خون آسیب بزند و باعث ایجاد دیابت شود. برای همین، مصرف این نوع گوشت ها باید کنترل شده باشد.
سدیم نیترات در تولید کود
سدیم نیترات به دلیل داشتن نیتروژن، مورد خوبی برای درست کردن کود های شیمیایی است. نیتروژن بسیار برای گیاهان مفید است و باعث کاتالیز رشد گیاهان می‌شود. از آن جایی که نیتروژن بسیار برای گیاهان مفید است ولی مصرف زیادی آن باعث از بین بردن گیاهان می‌شود و باید در موقع مصرف به مقدار آن توجه فرمایید.
سدیم نیترات در صنعت شیشه سازی
سدیم نیترات در تولید شیشه کاربرد ضروری ای ندارد ولی استفاده از آن باعث افزایش مقاومت آن می‌شود. تولید شیشه هایی ک در آن سدیم نیترات است در دو مرحله تولید می‌شود که در مرحله دو، شیشه وارد محلول سدیم نیترات می‌شود. سدیم نیترات باعث افزایش مقاومت کششی و خمشی شیشه می‌شود. همچنین شیشه های ساخته شده از این روش نسبت به شیشه های عادی، در مقابل دما پایدار تر است، به طوری که با سرد و گرم شدن شیشه، دیگر به راحتی نمی‌شکند.
سدیم نیترات در صنعت دارویی
سدیم نیترات در دارو ها به میزان بسیار کمی استفاده می‌شود. استفاده آن نیز به عنوان ماده کنترل کننده است. از سدیم نیترات در قطره چشم به عنوان مهار نیتروژن استفاده می‌شود. در سال 2005 موسسه ملی بهداشت به نتایجی درباره مصرف سدیم نیترات رسید. گزارشات نشان دهنده این موضوع بود که مصرف غلظت کم سدیم نیترات با عث جلوگیری از حملات و بیماری های قلبی می‌شود. اما یون های نیترات نمی‌تواند به اکسید نیتریک موجود در خون تبدیل شود و این باعث اتساع رگ های خونی می‌شود.
سدیم نیترات در تولید مواد منفجره
سدیم نیترات در تولید سوخت موشک نقش دارد و جایگزین خوبی برای پتاسیم نیترات است. اما کار با سدیم نیترات دشوار تر است. سدیم نیترات به دلیل ارزان قیمت بودن، غیر سمی بودن و پایداری بیشتر نسبت به سایر مواد منفجره به عنوان یک ماده منفجره استفاده می‌شود. اما این ماده سرعت سوختن آهسته ایی دارد.
روش تولید سدیم نیترات
از رایجترین روش های تولید سدیم نیترات، واکنش بین اسید نیتریک و سدیم کربنات ( سدیم بی کربنات ) است که در زیر واکنش آن نشان داده شده است :
NaHco3 + HNo3 -------> Co2 + H2o + aNo3
همچنین از واکنش بین سدیم هیدروکسید با آلومینیوم نیترات یا واکنش سدیم هیدروکسید با آهن نیترات، سدیم نیترات به همراه دیگر فراورده هایی تولید می‌شود.
موارد ایمنی سدیم نیترات
همانطور که گفته شد، مصرف زیادی سدیم نیترات باعث ایجاد مشکلات عروقی و قلبی می‌شود. همچنین این ماده اکسید کننده بسیار قوی است و در صورت برخورد با موادی دیگر ممکن از آتش بگیرد.
در ادامه به برخی از نکات ایمنی اشاره می‌شود :
- تنفس آن باعث ایجاد سرفه، سردرد و یا حتی تنگی نفس می‌شود
- برخورد آن با پوست بدن، باعث قرمز شدن آن ناحیه می‌شود و یا حتی باعث ایجاد آلرژی می‌شود
- برخورد آن با چشم باعث قرمز شدن چشم می‌شود و فوران باید با آب فراوان شسته شود و به پزشک مراجعه شود
- وارد شدن آن به دستگاه گوارش باعث شکم درد، اسهال، سرگیجه، تشنج می‌شود. البته مقدار قابل توجهی باید وارد شود.
- هرگز در مجاورت با مواد آتشزا قرار نگیرد
خرید سدیم نیترات
خرید سدیم نیترات با کیفیت و قیمت مناسب را از تمادکالا تجربه نمایید. این محصول در انواع برندهای ایرانی با بسته بندی های مختلف به فروش می رسد. جهت کسب اطلاعات بیشتر از خرید سدیم نیترات می‌توانید با همکاران ما در واحد پشتیبانی فروش تمادکالا تماس حاصل فرمایید.
