اسید نیتریک
اسید نیتریک یک اسید معدنی بسیار قوی با فرمول شیمیایی HNO3 است. اسید نیتریک خالص مایعی بی رنگ حساس به نور است که به مرور زمان تجزیه شده و به رنگ زرد تا قرمز تغییر رنگ می دهد. اسید نیتریک که به نام جوهر شوره و یا تیزاب نیز شناخته می شود، در دماهای پایین آب محلول بوده و یک اکسید کننده قوی به شمار می آید.
کاربرد اسید نیتریک
عمده ترین مصرف اسید نیتریک به عنوان کود شیمیایی در کشاورزی است. سایر کاربرد اسید نیتریک در صنایع مختلفی مانند هوا فضا، در نیروگاه های اتمی و نظامی، نجاری، شیمی و معدن مورد استفاده قرار می گیرد، که به اختصار به توضیح هر یک می پردازیم.
اسید نیتریک در کشاورزی
یکی از عمده ترین مصرف اسید نیتریک مربوز به صنعت کشاورزی است. از اسید نیتریک برای تولید کود شیمیایی آمونیوم نیترات استفاده می شود. نیتروژن یکی از ضروری ترین عناصر لازم برای رشد یک گیاه است. افزودن اسید نیتریک به زمین های کشاورزی موجب افزایش تولید محصولات و کیفیت آن ها می شود. همچنین اسید نیتریک به دلیل داشتن نیتروژن باعث تنظیم اسیدیته خاک و کاهش pH خاک اطراف گیاه می شود.
اسید نیتریک در هوا فضا
از دیگر کاربردهای اسید نیتریک می توان به عنوان اکسید کننده در سوخت مایع موشک ها نام برد. اسید نیتریک به اشکال مختلفی در این حوزه مورد استفاده قرار می گیرد که از جمله آن ها می توان به اسید نیتریک بخور دهنده سفید و قرمز و یا ترکیبی با اسید سولفوریک است.
اسید نیتریک در نجاری
یکی از کاربردهای اسید نیتریک استفاده آن در صنعت نجاری برای مسن کردن مصنوعی ظاهر چوب درختانی مثل افرا و کاج است.
روش تولید اسید نیتریک
امروزه اسید نیتریک از طریق فرایند استوالد، از اکسیداسیون آمونیاک در هوا و با حضور کاتایزور پلاتین در دمای 900 درجه سانتی گراد بدست می آید.
NH۳ (g) + ۵ O۲ (g) → ۴ NO (g) + ۶ H۲O (g)
اکسید نیتریک بدست آمده از واکنش قبلی مجددا اکسید شده و دی اکسید نیتروژن را تشکیل می دهد.
NO (g) + O۲ (g) → ۲ NO۲ (g)
در مرحله بعدی دی اکسید نیتروژن با آب ترکیب و منجر به تولید اسید نیتریک می شود.
NO۲ (g) + H۲O (l) → ۲ HNO۳ (aq) + NO (g)
یکی دیگر از روش های تولید اسید نیتریک استفاده از گاز اسید سولفوریک به جای هوا است. برای تولید اسید نیتریک با این روش نیاز به کوره هایی با دمای 150 تا 170 درجه سانتی گراد است. که برخلاف روش قبل گران تر بوده و به انرژی کمتری مورد نیاز است
اسید نیتریک از طریق روش بریک لند نیز می توان تهیه کرد. در این روش از گاز اکسیژن و نیتروژن استفاده می شود. اما با توجه به کم بودن غلظت اکسید نیتروژن و میزان انرژی بالای الکتریکی مورد نیاز، هزینه بر بوده و امکان برگشت واکنش در دمای بالا وجود دارد.
ایمنی اسید نیتریک
اسید نیتریک یک اسید قوی با خاصیت خورندگی است که باعث سوختگی های شیمیایی می شود. اسید نیتریک در صورت تماس با پوست باعث هیدرولیز چربی و پروتئین موجود در بافت شده و آن را تجزیه می نماید. در صورت تماس با اسید نیتریک برای جلوگیری از آسیب بافت های اطراف محل مورد نظر را با آب فراوان به مدت 10 الی 15 دقیقه کاملا شست و شو دهید.
اسید نیتریک هنگام ترکیب با برخی ترکیبات نظیر مانند کاربیدها، سیانیدها و یا اسید سولفوریک به سرعت واکنش نشان داده و منجرب به ایجاد انفجار می گردد. بنابراین بهتر است از دیگر مواد شیمیایی دور نگه داشته شود.
خرید اسید نیتریک
خرید اسید نیتریک با کیفیت تضمینی و قیمت مناسب را با تمادکالا تجربه نمایید. اسید نیتریک دارای برندهای مختلفی است که توسط تمادکالا به فروش می رسد. شما میتوانید انواع برندهای ایرانی و خارجی اسید نیتریک را از قبیل مرک، نوترون، دکتر مجللی و … در حجم ها و بسته بندی های مختلف خریداری فرمایید.
