اتیلن دی آمین تترا استیک اسید پودر کریستال سفید رنگ، محلول در هیدروکسید سدیم، کربنات سدیم و محلول آمونیاک است، در آب سرد، اسید و حلالهای آلی معمولی محلول نیست و در دمای 240 درجه سانتیگراد تجزیه میشود. عمدتاً برای یونهای فلزی پیچیده و جداسازی فلز اعمال میشود. به عنوان عوامل تصفیه کننده آب و عوامل از بین برنده رسوب استفاده میشود. قادر به جلوگیری از اثرات مضر تولید ناشی از یونهای فلزی در آب. همچنین در تمیز کردن دیگهای بخار در نیروگاه های بزرگ استفاده میشود.
EDTA را میتوان در مواد غذایی، نوشیدنی، داروسازی، محصولات بهداشتی و مراقبت شخصی، کشاورزی، خوراک دام، طیور استفاده کرد. سدیم لوریل سولفات یک سورفکتانت موثر است و معمولا برای از بین بردن باقی ماندهها و لکههای روغن استفاده میشود. این ماده به طور گسترده در کاربردهای صنعتی برای ساخت مایعات کارواش، پاک کننده های کف، چربی زدای موتور و مواد شوینده ماشین لباسشویی استفاده می شود. همچنین در فوم های اصلاح، حمام های حباب دار، شامپوها و خمیردندان ها استفاده می شود - اما در غلظتهای پایینتر. نقش فعالی در فرآیند تمیز کردن دارد و نتایج ایمن و موثر را در دمای پایینتر ممکن میسازد.
EDTA با نام اتیلن دی آمین تترا استیک اسید نیز شناخته میشود. این یک عامل کیلیت است، به این معنی که ساختار مولکولی آن اجازه میدهد تا به فلزات سنگین متصل شود. ETDA را میتوان برای حذف فلزات متعدد از خون از جمله سرب، کادمیوم، قلع، جیوه، آلومینیوم، کروم، منگنز، روی و آرسنیک استفاده کرد. در صنعت، EDTA عمدتاً برای جداسازی یونهای فلزی در محلولهای آبی استفاده میشود.
EDTA در مقادیر پایین در برخی از پودرهای لباسشویی به عنوان تثبیت کننده سفید کننده استفاده میشود. همچنین در صابونها به عنوان تثبیت کننده و در برخی محصولات مایع برای تقویت عملکرد نگهدارندهها استفاده میشود. با این حال، EDTA کاربردهای صنعتی بسیاری دارد و استفاده از آن در مواد شوینده تنها حدود 20% از کل استفاده را تشکیل میدهد. محاسبات بر اساس بدترین برآوردهای جریان فاضلاب نشان میدهد که غلظت EDTA در پساب فاضلاب اروپایی ناشی از استفاده از مواد شوینده باید در محدوده 100-300 میکروگرم L-1 و در آبهای دریافت کننده 10-30 μL-1 باشد. در جایی که تخلیههای صنعتی نیز وجود دارد، غلظت کل EDTA البته میتواند به طور قابل توجهی بالاتر باشد. با این حال، در بسیاری از موارد، غلظت EDTA در رودخانههای اروپا (0-60/μL-1) بسیار پایینتر از محدوده پیشبینیشده از مصارف ترکیبی صنعتی و شوینده است.
EDTA تحت برخی شرایط در معرض تجزیه زیستی قرار دارد تحت تخریب نوری قرار میگیرد، نباید به طور نامحدود در آبها و خاکهای دریافتی باقی بماند. با این حال، به نظر میرسد که سرعت تجزیه زیستی برای اطمینان از حذف کارآمد در فرآیندهای عادی تصفیه فاضلاب دو مرحله ای بسیار کند است. EDTA سمیت کمی برای موجودات آبزی دارد و در محدوده غلظت یافت شده، نباید هیچ اثر نامطلوبی بر فرآیندهای تصفیه فاضلاب یا زندگی آبزیان داشته باشد. همچنین پتانسیلی برای تجمع زیستی ندارد EDTA. به عنوان یک جذب کننده قوی، پتانسیل بسیج فلزات سنگین و نگهداری آنها را در محلول آبی دارد. با این حال، بعید است که در غلظتهای واقع بینانه تنها بر اساس دلایل استوکیومتری قابل توجه باشد. تغییرات طبیعی در pH و غلظت لیگاندهای رقیب و آنیونهای رسوبدهنده احتمالاً تأثیر مهمتری بر غلظتهای آبی فلزات سنگین در موقعیت عملی دارند.
EDTA (اتیلن دی آمین تترا استیک اسید) را میتوان در مرطوبکنندهها، محصولات مراقبت از پوست و پاککنندهها، محصولات تمیزکننده شخصی، صابونهای حمام، شامپوها و نرمکنندهها، رنگهای مو، سفیدکنندههای مو و بسیاری از انواع محصولات دیگر استفاده کرد. EDTA میتواند به یون های فلزی متصل شود که آنها را غیرفعال میکند. اتصال یونهای فلزی به جلوگیری از خراب شدن لوازم آرایشی و محصولات مراقبت شخصی کمک میکند. همچنین به حفظ شفافیت، محافظت از ترکیبات معطر و جلوگیری از ترشیدگی کمک میکند.
فواید EDTA
دارای خواص ضد باکتریایی و ضد میکروبی است و آن را در مهار رشد پاتوژن های مضر و بیماری زا موثر میکند. از آن در دهان شویهها، صابونهای دست و سایر محصولات مراقبت از دهان برای از بین بردن عوامل میکروبی (تک یاختهها، قارچها، باکتریها و ویروسها) استفاده میشود معمولاً در دسترس است و جزء مواد پاک کننده با کیفیت بالا است که در ظرفیتهای مختلف استفاده میشود.